TANITIM

Kitabın adı: Hz. Muhammed (Gizlenen Kitap)

Yazar: Lev Tolstoy

Türü: Din, Araştırma-İnceleme

Yayın evi: KaraKutu Yayınları

"...Bunu söylemek ne kadar tuhaf olsa da benim için Muhammedilik, Haça tapmaktan (Hıristiyanlıktan) mukayese edilemeyecek kadar yüksekte duruyor. Eğer insan, seçme hakkına sahip olsaydı, aklı başında olan her bir insan, şüphe ve tereddüt etmeden Muhammediliği; tek Allah'ı ve onun Peygamberini kabul ederdi." Lev N. TOLSTOY (1828-1910)

Ünlü Rus yazarı L. N. Tolstoy, 1908 yılında, Abdullah El-SÜHREVERDİ'nin Hindistan'da basılmış "Hz. Muhammed'in Hadisleri" kitabını okumuştur. Okuduğu hadislerden bir risale (kitapçık) tertip etmiş, bunu Rusya'nın 'Posrednik' adlı yayınevinde bastırmıştır.

Rus halkı ve özellikle Rus aydınları, L. N. Tolstoy'u ilahi bir kuvvete sahip gibi seviyorlardı ve onun İslamiyet'i kabul etmesinin duyulmasının Rus toplumu içinde İslam'a güçlü bir akım başlatabileceğini biliyorlardı. Bu yüzden de Tolstoy'un Hz. Muhammed'in hadislerinden derlediği kitapçığını KGB gibi Rus istihbarat birimleri gizli tutmaya, unutturmaya ve basılmasını engellemeye çalışıyorlardı. Tolstoy, bu risale (kitapçık) ile Rus okurlarını, Hz. Muhammed'in hadisleriyle tanıştırmıştır. Hadislerden seçtiği konularda 'fakirlik' ve 'eşitlik' gibi kavramları esas almış, Rus halkına ve onları aldatanlara bir ders verir nitelikte olmasına özen göstermiştir. Tolstoy, seçip kitapçık haline getirdiği bu hadislerle, gerçek adalet ve eşitliğin, gerçek kardeşlik ve fedakârlığın yerinin İslam olduğu, hatta insana saygı ve sevginin ve daha ötesinin de yerinin yine İslam olduğunu vurgulamak istemiştir...

Prof. Dr. Telman Hurşidoğlu ALİYEV

PUAN

TANITIM

Kitabın adı: Yerleşik Düşünceler Sözlüğü

Yazar: Gustave Flaubert

Türü: Klasik

Yayın evi: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları

Gustave Flaubert (1821-1880); 1857’de yayımlanan ve kamuoyunda hayat-edebiyat ekseninde ciddi tartışmalar yaratan ilk romanı Madame Bovary’den insanın bilmeyle olan derin mücadelesine odaklanan ancak tamamlayamadığı son romanı Bouvard ile Pécuchet’ye 19. yüzyılın en yenilikçi klasiklerinden biridir. Yerleşik Düşünceler Sözlüğü ise Flaubert’in son romanıyla birlikte yürüttüğü ve İnsanlığın “klişe” görüşlerle ne denli iç içe olduğunu gösteren bir kara mizah anıtıdır. Sema Rifat: Tek başına ya da Mehmet Rifat’la birlikte yaptığı çevirilerle Balzac’tan Barthes’a, Eliade’den Manganelli ve Eco’ya Türkçenin en yetkin Fransızca ve İtalyanca çevirmenlerindendir. Elif Gökteke: Kuşağının önde gelen Fransızca çevirmenlerindendir. Türkçeye kazandırdıkları arasında, yine Flaubert’den Kasım, Jules Verne’den Zacharius Usta ve Olağanüstü Öyküler ve Pascal Quingard’dan Amerikan İşgali de var.

YORUM

Gustave Flaubert’in Yerleşik Düşünceler Sözlüğü tümüyle kendi düşüncelerinden oluşan bir çeşit sözlük. Evet kitap sözlükten oluşuyor ama Flaubert’in kendine ait düşüncelerinden ibaret. Etrafında gördüğü duyduğu herhangi bir şeyi kendince yorumlayarak bir sözlük oluşturmuş. Gerçeklikle hiçbir ilgisi yok tamamen “benim için böyle” tanımlarından ibaret.

Birkaç örnek ve kitaba ait görüntü koyup fikir edinmenizi sağlamak istedim. Flaubert’in bazı düşüncelerine katılıp onay verdiysem de bazı yerlerde yazarla aksi düşündüğümüz şeyler oldu. Hiç duymadığım kelimelere de rastladım. Ne olduklarını açıklamadığından ve sadece yorum yaptığından kelimelerin ne anlama geldiklerine ayrıca baktım. Bu da bana kelime katkısı sağlamadı değil. :)

İntihar: Korkaklığın kanıtı.

Özgürlük: Ey Özgürlük! Senin adına ne cinayetler işleniyor! - Gereken bütün özgürlüklere sahibiz.

Tanrı: Voltaire'in kendisi bile "Tanrı var olmasaydı onu icat etmek gerekirdi" demiştir.

Toplumun Temelleri: Toplumun temelleri şunlardır: Mülkiyet, aile, din, otoriteye saygı. - Bunlara saldırı olduğunda şiddetle karşı çıkmalı.

Zenginlik: Her şeyin ve hatta saygınlığın yerine geçer.

Kitap kısa ama sözlükten oluştuğundan bir oturuşta bitiremeyebilirsiniz sanırım. Şahsen ben bir oturuşta bitiremedim. Birkaç sayfadan sonra sürekli yoruma dayalı tanım okumak sıkıcı hal almaya başladı. Bu yüzden kitabı başucu kitabına dönüştürdüm. Bitmesi biraz zaman alsa da böylece kitabı daha çok sevdim. Özellikle alıp okunmaya değecek bir kitap olduğunu pek düşünmüyorum ama yer yer hak verip eğlendiğim için denk gelirseniz bir göz atın derim.

PUAN

Kitabın adı: Reading Zindanı Baladı

Yazar: Oscar Wilde

Türü: Klasik, Şiir

Yayın evi: Dedalus

Önceki Türkçe çevirileri hakkında farklı eleştirilerle muhatap olan bu balad, bir deyişle manzum eser, başka bir deyişle uzun öykü, bir hapishanenin parmaklıkları ardında kurgulandı ve o kadar etkiliydi ki, önce Reading Zindanını, sonra diğer zindanları ve dünyayı değiştirdi. Oscar Wilde'ın, bir deyişle mahkum C. 3. 3.'ün, bambaşka bir deyişle İrlandalı -bu tek başına önemli bir sebep- ve dünyanın büyük ozanlarından birisinin aşka, korkuya, ölüme, açlığa, yanlızlığa ve insanlığın kaderine yazdığı devasa bir mektuptur. Her ne kadar okunması sadece bir saat sürse de. Okumayanlar okusun insanlığın kaderini! Doğumunun 160. yılında Wilde'a hediye ediyoruz! Evet, ayrıca oldukça kişisel nedenlerle basıyoruz bu kitabı ve elbette herkes öldürür sevdiğini!

YORUM

"Oysa herkes öldürür sevdiğini!" bu meşhur sözün hikayesini hep merak etmiştim. Ne yalan söyleyeyim Oscar Wilde'a ait bir şiirden alıntı olduğunu bile bilmiyordum. Dorian Gray'in Portresi kitabını çok beğenmiştim yazarın diğer kitaplarına göz gezdirirken keşfettiğim Reading Zindanı Baladı ilgimi çok çekiyordu. Wilde, hapishanede tanık olduğu bir olay üzerine bu şiiri yazmış. Denk gelince de okumak istedim.

Kitap tamamen şiirlerden oluşmakta. Orijinal hali ve çevirisi karşılıklı olarak eklenmiş. Bu kısmı çok beğendim. Daha önceki çeviriler çok eleştiri almış. Diğer kitapları bilmiyorum ama bu baskısı gayet güzeldi. Sanıyorum bir saat gibi bir sürede bitti. Son sayfalar da Oscar Wilde'ın mektuplarından oluşuyor. Daha çok bu kitabın basım süreçleri, az çok hapishane ve Wilde hakkında birkaç şeyi kendi ağzından öğreniyoruz.

Gelelim Wilde'ın iki yıl yattığı hapishanede tanık olduğu olaya. Bir gün Wilde'ın kaldığı hücrelerin yakınına yeni bir mahkum geliyor ve neden geldiği haberi hemen yayılıyor. Charles Thomas Wooldridge adındaki mahkum, eşinin bir süre sonra eski soy adını tekrar kullanmaya başlamasına sinirlenip şiddet uyguluyor. Bu durumda eşi Charles ile artık görüşmek istemediğini belirtiyor ve evi terk ediyor. Aradan biraz zaman geçince Charles, eşinin biriyle görüştüğü dedikodularını işitiyor ve eşine tekrar görüşüp barışmak istediğini dile getiriyor. Eşi görüşmeyi kabul etmeyince Charles evinin yolunu tutuyor ve burada bir tartışma başlıyor. Bir çeşit Othello sendromu içerisinde olan Charles burada eşini ustura ile boğazından keserek öldürüyor ve ardından polise teslim oluyor.

Çok sevdiği karısını öldürdüğü için büyük bir azap içerisinde olduğunu dile getiren Charles'ın hapishanedeki yaşamında idam kararı veriliyor. Avukat her ne kadar idamı için uzatmak için görüşmeler yapsa da Charles bunları katiyen reddediyor ve ölümünü bekliyor. Wilde bunu dizelerine şu şekilde döküyor;

Onu böylesine sarsan her şeyi,
Böyle feryat ettiren bütün elemi,
Sonsuz pişmanlıklarını, döktüğü onca teri,
Kimse bilmez benim bildiğim gibi: çünkü,
Birden fazla hayat yaşayanı
Birden fazla ölüm bekler.

Bir suçlunun duygu ve düşüncelerini, hücrelerdeki diğer mahkumların korkularından ve celladın Charles için geldiği zamana kadar olan her şeyi kendi duygularıyla birlikte detaylıca bu şiire döküyor. Empati ve gözlem duygusu epey yüksek olan Wilde, kitabı Charles'a ithaf ediyor.

Reading Zindanı Baladı, Oscar Wilde'ın yazdığı son eserdi. Kitap her ne kadar kısa sürede bitmiş olsa da etkisinden uzun süre çıkamadım. Okumanızı tavsiye ederim!

Oysa herkes öldürür sevdiğini,
Bunu böyle bilin,
Kimi hazin bir bakışla öldürür,
Kimi latif bir sözle,
Korkaklar öperek öldürür,
Yürekliler kılıç darbeleriyle!

 PUAN

TANITIM

Kitabın adı: Vatan Yahut Silistre

Yazar: Namık Kemal

Türü: Klasik, Oyun

Yayın evi: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları

Namık Kemal için tiyatro, halka doğrudan ulaşabilmesi bakımından oldukça önemli bir türdür. Vatan yahut Silistre oyununda da vatan sevgisini türlü duygularla çarpıştırıp nihayet hepsinden üstün çıkararak halka vatan fikrini ve sevgisini aşılamak ister. Kırım Savaşı’nın yaşandığı yıllarda Zekiye ve İslam Bey arasında yeni başlayan aşk, İslam Bey’in cepheye gitmesiyle beklenmedik bir hal alır. Zekiye İslam Bey’in ardı sıra erkek kılığına girerek Silistre savunmasına katılır ve böylece savaş meydanında aşkın, vatan sevgisinin, millet fikrinin iç içe geçtiği olaylar yaşanır. Vatan yahut Silistre 1 Nisan 1873’te ilk kez sahnelendiğinde halk üzerinde gösterilere varan büyük bir coşku yaratmış, bu etkinin diğer bir sonucu olarak Namık Kemal’in gazetesi İbret kapatılmış, kendisi de Magosa’ya sürülmüştür. Yazarı hayattayken Rusçaya ve Almancaya çevrilen eser, daha sonra pek çok dilde yayımlanır.

YORUM

Okuduğum ilk Türk oyun/tiyatro türünde kitap oldu Vatan Yahut Silistre. Namık Kemal'in kalemiyle de bu kitapla tanışmış oldum. Oyun türü kitap okumayı çok seviyorum. Vatan Yahut Silistre'yi de çok severek okudum.

Kitabın İş Bankası Yayınları'ndan günümüz Türkçesi basımı gayet anlaşılır, rahatça okunabilir bir dildeydi. Akıcı bir anlatıma sahipti. Zaten kitap kısa olduğundan çabucak bitiverdi. Kitaba başlarken biraz tedirginlikle başlamıştım ama beni tümüyle yanılttı. Beklediğimden çok daha iyiydi. Aşk, sevgi, saygı, fedakarlığın yanı sıra vatan sevgisinin de bulunduğu özgün bir konuya sahipti.

Namık Kemal'in 1872 yılında yazdığı bu kitap, yazarın sahnelenen ilk tiyatro eseridir ayrıca. Osmanlı döneminin o zamanki padişahına yapılan gönderi izleyicileri gaza getirmiş, slogan ve şarkılarla ufak çaplı isyana neden olmuştur. Bunun sonucunda da Namık Kemal sürgün edilmiştir.

Kitabın asıl adı Vatan'dır. Sürgün sonrası Silistre olarak değiştirilmiş ardından Vatan Yahut Silistre olarak kalmıştır. Kitap Kırım savaşı sırasında Silistre savunmasında, Tuna nehri civarında geçiyor. İslam Bey savaşa gönüllü katılan bir askerdir ve gitmeden sevdiği kıza muhtemelen bir daha görüşemeyeceklerini, savaşa gideceğini söyler. Bir gün İslam Bey diğer gönüllü askerlerle vatan namına uzun bir konuşma yapar ve sonunda "beni seven arkamdan ayrılmaz," diyerek savaş yolunu tutar. İslam Bey'i gizlice dinleyen Zekiye, İslam'ın söylediği son sözden etkilenir ve aklına bir fikir üşüşür. Erkek kılığına girip İslam Bey'in peşinden savaşa gider ve olaylar bu şekilde gelişmeye başlar.

Vatan Yahut Silistre, hem Türk klasiklerinde hem de oyun türündeki kitap listemde favori yerini aldı. Ben çok severek okudum, kesinlikle tavsiye ederim.

 PUAN

TANITIM

Kitabın adı: Mecburiyet

Yazar: Stefan Zweig

Türü: Klasik

Yayın evi: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları

Stefan Zweig, insan ruhunun derinliklerini yapıtlarında en iyi yansıtan yazarların başında gelir. İnsan ruhundaki çelişkileri, zayıflıkları, karmaşayı, aykırı duyguları etkileyici bir inandırıcılıkla anlatır. Mecburiyet, savaşla barış arasında sıkışıp kalmış Ferdinand'ın öyküsüdür. Ressam olan Ferdinand daha çok karısının ısrarıyla Fransa'dan ayrılıp savaş döneminde tarafsız kalmış İsviçre'ye yerleşmiştir. Dingin geçen günlerinin huzurunu bozan tek şey, kendi ülkesinden gelecek ve onu askere çağıracak olan mektubu beklemesidir. Her günü o mektubu alma korkusuyla geçer. Bir yandan askere giderek vatanına karşı görevini yerine getirme mecburiyeti, öte yandan karısının da körüklediği savaş karşıtlığı arasında kalan Ferdinand bocalar, iç dünyası alt üst olur. Ona seçimini yaptıracak şeyse, beklenmedik bir anda tanık olacağı sarsıcı bir olaydır. Mecburiyet, Stefan Zweig'ın kendi hayatından izler taşıyan, savaş karşıtı dünya görüşünü yansıtan, insan ruhunun derinlerini araştıran bir küçük roman.

YORUM

Stefan Zweig, insan duygularını yansıtabilecek en iyi şekilde analiz edip yorumluyor. Her kitapta beni daha da büyüleyen kalemi bu kitapta da farklılık yaratmadı. Kısacık hikayelerine doldurduğu koca yaşamlardan etkilenmemek imkansız.

Mecburiyet, kapağından da anlaşılacağı üzere askerliğin konu aldığı kısa bir kitap. Tam olarak askerlik de sayılmaz aslında. Ferdinand, eşiyle birlikte savaşın eşiğinde olan Fransa’dan kaçıp İsviçre’ye yerleşir. Fransa’da seferberlik ilan edilmiştir ve Ferdinand savaşa katılmamak için ülkesinden kaçar.

Bir gün konsolosluktan bir mektup alır. Askerliğe elverişli olup olmadığına dair bir kontrol davetidir. Eşiyle pek çok kez tartışmaya girse de istemeye istemeye konsolosluğa gider. Burada askerliğe uygun olduğunu en kısa zamanda savaşa gitmesi gerektiğine dair bilgi edinince dünyası başına yıkılır. Bir yandan ülkesine duyduğu mecburiyetlik bir yandan eşini ve sevdiği işi, ressamlığı bırakmak istemiyordur. Ama bir seçim yapmak zorundadır ve eğer giderse geri dönemeyeceğini biliyordur.

Zweig, savaş karşıtı biriydi. Bunu kitapta karakterler yoluyla çok kez dile getiriyor aslında. Zaten kim savaşı sevebilir ki? Kitap içerdiği mesajlarıyla çok güzeldi ama ben Ferdinand ve eşinin düşüncelerine çok da katıldığımı söyleyemem. Biz Türkler olarak, savaş gibi bir konuda kadınlarımız bile sokaklara dökülürken bir erkeğin vatanını savunması ya da koruması gereken zamanda bir çeşit ihanet etmesine çok sıcak bakamadım. Ferdinand’ın ülkesini korumak uğruna savaşması gereken yerde korkaklık etmesi vatanperverlik gururumu incitti. :D Farklı bir bakış açısıyla ele alacak olursak Zweig, savaşın ne kadar kötü sonuçları olduğunu dile getiriyor aslında.

PUAN

TANITIM

Kitabın adı: Tarihimizde İz Bırakanlar Son Nefeslerinde Neler Dediler

Yazar: Muammer Yılmaz

Türü: Araştırma-İnceleme

Yayın evi: EZR Yayıncılık

Bir zamanlar dünyaya hükmedenlerin ve irşat edenlerin hayatlarından çizgiler sunduğumuz insanların, gözlerini kaparken birkaç kelime de olsa söylediklerini, "Son Nefeslerinde Neler Dediler" adı altında kaleme almaya çalıştık. İbretle okuyacağınızı, birkaç gün de olsa kendinize çeki düzen vereceğinizi ümit ediyoruz.

YORUM

Araştırma-İnceleme türünde okuduğum ilk kitap oldu sanırım bu kitap. Tarihimizde İz Bırakanlar Son Nefeslerinde Neler Dediler, adından da anlaşılacağı üzere Sokrates, Selahattin Eyyubi, Alpaslan, Timur, Mevlana, Yavuz Sultan Selim, Kanuni Sultan Süleyman gibi birçok ünlü ismin nasıl, ne şekilde öldüğü ya da öldürüldüğünü konu alarak son sözlerinin neler olduğunu yansıtıyor bizlere.

Kitapta çok fazla yazım hatası vardı. İyi bir editörün elinden geçmemiş belli ki. Yazıldığı gibi basılmış. Ya da "böyle bir kitap yazayım da bir yerlerde belki okuyan olur," mu denmiş bilemedim. Çok güzel bilgiler içeriyor. Merak uyandırıcı hikayeleri vardı her birinin. Çoğunun nasıl öldüğünü bilmiyordum bile.

Göze batan bariz yazım hataları dışında belki Google'da zaten arayıp bulabileceğiniz hikayeler ama araştırma ile uğraşmayayım, oturayım toplu halde okuyayım derseniz tavsiye edebilirim. Gayet güzel bir kitaptı. Fiyatı da çok makuldü.

Daha sonrasında tartışmalara konu olan, uzun araştırmalar sonucunda bile bir yere varılamayan Sokrates'in son söylediği şey en çok ilgimi şeylerden biriydi.

"Asklepyos'a bir horoz borçluyuz. Parasını veriniz, unutmayınız..." Asklepyos, Yunan mitolojisinde tıbbın/sağlığın tanrısıydı.

En çok hoşuma giden sözlerden biri de Alpaslan'ın mezar taşına yazılan şu sözdü; "Ey ziyaretçi, bir fatiha okumadan gitme. Çünkü bir zamanlar dünyaya sığmayan Alpaslan, bir avuç toprağa sığmış da yatıyor."

 PUAN